دریچه مکش داکت اسپیلیت – قلب تپنده سیستم تهویه شما
منتشر شده در: 2025-11-23
#### **چکیده**
دریچه مکش (Return Air Grille) یکی از اجزای حیاتی و اغلب نادیده گرفته شده در سیستمهای داکت اسپیلیت (کولر گازی کانالی) است. این دریچه مسئول بازگرداندن هوای گرم و کهنه محیط به داخل یونیت داخلی برای خنکسازی مجدد است. انتخاب، طراحی و نصب صحیح این دریچه تأثیر مستقیمی بر بازدهی، عملکرد و عمر دستگاه دارد. این مقاله به بررسی کامل وظایف، انواع، نکات انتخاب و نصب و عیبیابی رایج این دریچه میپردازد.
---
#### **۱. مقدمه: نقش دریچه مکش در چرخه تبرید**
یک سیستم داکت اسپیلیت بر اساس یک چرخه بسته کار میکند:
1. **مکش:** هوای گرم اتاق توسط فن یونیت داخلی مکش میشود.
2. **تبرید:** این هوا از روی کویل سرد یونیت داخلی عبور کرده، گرما را از دست داده و خنک میشود.
3. **دمش:** هوای خنک شده از طریق دریچههای رفت (Supply Air Grilles) به داخل اتاق بازمیگردد.
**دریچه مکش، نقطه شروع این چرخه است.** اگر این مرحله به درستی انجام نشود، کل سیستم با مشکل مواجه خواهد شد.
---
#### **۲. وظایف اصلی دریچه مکش**
* **جذب هوای برگشتی:** اصلیترین وظیفه، جمعآوری هوای گرم و بازگشت آن به سیستم.
* **فیلتراسیون اولیه:** معمولاً یک فیلتر در پشت این دریچه نصب میشود تا از ورود گرد و غبار، مو و ذرات درشت به داخل کویل و فن دستگاه جلوگیری کند. این کار راندمان دستگاه را افزایش داده و از آسیب به آن جلوگیری میکند.
* **توزیع یکنواخت مکش:** طراحی تیغههای آن به گونهای است که مکش را در یک سطح وسیع و یکنواخت توزیع میکند و از ایجاد جریانهای موضعی و سر و صدای زیاد جلوگیری میکند.
* **جنبه زیبایی:** پوشاندن دهانه کانال و فیلتر از نظر بصری.
---
#### **۳. تفاوت دریچه مکش و دریچه رفت (تهویه)**
این یک تفاوت **بسیار مهم و کلیدی** است:
| ویژگی | دریچه مکش (Return Air) | دریچه رفت (Supply Air) |
| :--- | :--- | :--- |
| **عملکرد** | **مکیدن** هوای گرم از محیط | **دمیدن** هوای سرد به محیط |
| **تیغهها** | معمولاً ثابت و بدون قابلیت تنظیم جهت | **قابل تنظیم** برای هدایت جهت باد |
| **اندازه** | معمولاً **بزرگتر** است (برای کاهش سرعت و صدای مکش) | معمولاً کوچکتر |
| **نصب فیلتر** | **بله**، در پشت آن فیلتر قرار میگیرد | خیر |
| **موقعیت نصب** | معمولاً در راهروها یا قسمتهای عمومی و دور از رفت | معمولاً در زیر سقف یا دیوار و در مرکز فضای مورد نظر |
---
#### **۴. انواع دریچههای مکش**
1. **دریچه مکش دیواری (Wall Return):** رایجترین نوع، که روی دیوار نصب میشود.
2. **دریچه مکش کفسقفی (Ceiling Return):** در سقفهای کاذب نصب میشود و برای فضاهایی که نمیخواهند دریچه روی دیوار باشد ایدهآل است.
3. **دریچه مکش کفدیواری (Baseboard Return):** در پایه دیوار نصب میشود.
4. **گرید خطی (Linear Grille):** طراحی مدرن و کشیده دارد و بیشتر برای فضاهای لوکس و اداری استفاده میشود.
---
#### **۵. نکات طلایی در انتخاب و نصب دریچه مکش**
* **اندازه صحیح (مهمترین نکته):**
* دریچه مکش باید به اندازه کافی **بزرگ** باشد. یک دریچه کوچک باعث **خفگی دستگاه** میشود.
* **علائم خفگی دستگاه:** کاهش شدید راندمان سرمایش، یخ زدن کویل اواپراتور، افزایش مصرف برق و ایجاد سر و صدای زیاد (مثل سوت کشیدن) از کانال.
* یک قانون سرانگشتی این است که سطح دریچه مکش باید حداقل معادل سطح کل دریچههای رفت باشد، اما در عمل معمولاً **۲۰ تا ۳۰ درصد بزرگتر** در نظر گرفته میشود.
* **موقعیت نصب:**
* دریچه مکش باید در جایی نصب شود که هوای گرم محیط به راحتی به آن برسد (معمولاً در راهرو یا قسمتهای عمومی).
* از نصب آن در پشت مبل، پرده یا داخل کمد خودداری کنید.
* فاصله مناسبی بین دریچه مکش و رفت باید وجود داشته باشد تا هوای سرد بلافاصله توسط دریچه مکش مکش نشود (اتفاقی به نام **شورت سیرکویت**).
* **جنس و کیفیت:**
* جنسهای رایج شامل آلومینیوم، استیل و پلاستیک (ABS) است. آلومینیوم به دلیل سبکی، استحکام و مقاومت در برابر زنگزدگی گزینهای متداول است.
* از استحکام قاب و تیغهها اطمینان حاصل کنید تا در اثر مکش دستگاه دچار لرزش و صدا نشوند.
* **نگهداری و تمیز کردن:**
* **فیلتر هوای پشت دریچه مکش باید به طور منظم (هر ۱ تا ۳ ماه) تمیز یا تعویض شود.** یک فیلتر کثیف، بزرگترین دشمن برای داکت اسپیلیت شماست.
---
#### **۶. مشکلات رایج مرتبط با دریچه مکش**
1. **کمبود airflow (خفگی):** ناشی از کوچک بودن دریچه یا بسته بودن مسیر آن. باعث یخ زدن کویل و آسیب به کمپرسور میشود.
2. **سر و صدای زیاد:** ناشی از کوچک بودن دریچه (افزایش سرعت هوا)، شل بودن دریچه یا وجود مانع در مسیر.
3. **گردش هوای ضعیف و سرد یا گرم نشن فضای اتاق:** ناشی از مسدود بودن دریچه توسط وسایل یا فیلتر极度 کثیف.
4. **ورود گرد و غبار به سیستم:** ناشی از نبود فیلتر یا سوراخ بودن آن.
---
#### **۷. نتیجهگیری**
دریچه مکش داکت اسپیلیت را میتوان به **دهان و بینی** سیستم تنفسی تشبیه کرد. اگر این مجاری باز و تمیز نباشند، کل سیستم دچار اختلال میشود. سرمایهگذاری روی یک دریچه مکش با اندازه مناسب، نصب صحیح و نگهداری منظم آن، نه تنها آرامش و سرمایش مطلوبی برای شما به ارمغان میآورد، بلکه از هزینههای تعمیرات پرهزینه و مصرف انرژی اضافی جلوگیری میکند. هنگام طراحی یا عیبیابی سیستم داکت اسپیلیت خود، اولین نقطهای که باید بررسی کنید، **دریچه مکش** است.